خانِقین
، از شهرهای کرد نشین و پرجمعیت استان
دیاله در شرق عراق در
نزدیکی مرز ایران
است. این شهر پیوندهای عمیقی از نظر فرهنگی و گویش با شهرهای مرزی استان
کرمانشاه همچون قصر
شیرین و خسروی و سر پل ذهاب و شهرستان گیلان غرب
دارد. بسیاری از مردم این شهرها دارای نسبت خویشاوندی با یکدیگر هستند.
اکثریت مردم خانقین به گویش هایی از گورانی و کلهری
تکلم میکنند. اطلاق نام لر بر این شهرها که زمانی زیر نظر والیان فیلی
لرستان اداره می شدند نشان از پیوند ناگسستنی مردم این شهرها با مردمان غرب
ایران دارد
پیشینه
شهر خانقین در ۱۵۵ کیلومتری شمال شرقی بعقوبه
واقع شده است و در گذشته به راه خراسان
معروف بود. خانقین در در دوران آشوری و آکادی ها راه بازرگانی دولت بوده و
از آنجا به عنوان محلی برای استراحت بازرگانان ایرانی و هندی استفاده
می شد که رهسپار آنجا می شدند.
نام خانقین در فارسی میانه دوخانَگ (دوخانه) بوده که پس از اسلام به آن
شکل عربی داده و به جای واژه فارسی دو، پسوند عربی -َین را به آن افزودند.
در زمان صدام حسین و در پی سیاست عربی سازی او، شمار زیادی از مردم
خانقین و روستاهای آن به جنوب عراق منتقل شدند و محله هایی عرب نشین از
کوچیدگان عرب در خانقین درست شد. برای نمونه: محله «شعله» در ارکوازی، «۷ نیسان» در کاریز،
الاشتراکیة در ملک شاه،
«آبو عبیدة
ابن الجراح» در عالی آبه کویخا زوراب، و «التآمیم» در توله فروش. در هر
محله ۱۰۰ تا ۱۵۰ خانوار عرب مستقر شدند.
شهر خانقین امروزه به عنوان یکی از مناطق مورد بحث و جدال میان حکومت
مرکزی عراق و حکومت اقلیم کردستان به شمار می آید و ادارات دولتی این شهر
بعد از سقوط رژیم سابق عراق در سال ۲۰۰۳ توسط حکومت اقلیم کردستان اداره
می شود.
پل
الون
پل الون در مرکز شهر خانقین واقع است. ساسانیان
در آن دوران به علت سیلاب های شدید این پل را که از ۲۴ پایه تشکیل شده است
بنیاد کردند و تا دوران یاقوت حموی نیز این
پل پابرجا بود، این پل در دوران ساسانی ها بدین شیوه کنونی نبوده است بلکه
پهنای این پل ۱۵۰ متر و ارتفاع آن از سطح زمین ۶ متر بوده است.
بر پایهٔ منابع تاریخی برای نخستین بار پل اَلوَن ۱۶۰۰ سال پیش در شهر
خانقین ساخته شد و بعد از تخریب آن بار دیگر در سال ۱۸۶۰ توسط یک دختر قاجار ایرانی مرمت و بازسازی شد.
خواهر محمدعلی
میرزای قاجار، والی آن زمان کرمانشاه، در سال ۱۸۵۵ برای زیارت اماکن مقدس شیعیان در کربلا و
نجف اشرف راهی خانقین شد، اما در آن سال سیلاب سختی جاری می شود و وی تصمیم
می گیرد هزینه سفر خود را به علاوهٔ هزینه ای بیشتر برای ساخت پلی در
خانقین صرف کند. وی شماری معمار اصفهانی را با خود به خانقین آورد و با
استفاده از چوب گردوی واردشده از کرمانشاه این پل ساخته شد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند
